Yeni yıl, yeni hedefler

Yepyeni bir yıl geliyor... Umut ve heyecanla, bembeyaz bir sayfa ile başlangıç yapmak için harika bir zaman. Gelin 2023 yılı için hedeflerimizi gözden geçirelim. Planladıklarımızı hayata geçirelim, hoşumuza gitmeyen alışkanlıklarımızı sonlandıralım, yıl boyu kararlı bir irade sergileyelim. Yine bundan yaklaşık bir yıl önce blogumda 2022 hedeflerime yer vermiştim. Yıl içerisinde bazılarını güncelledim, yenilerini ilave ettim. Kendimce bu sabah bir öz değerlendirme yaptım (hedeflerimin 19'unu tam veya fazlasıyla başardım, 3'ünü kısmen tamamlayabildim, 7'sini realize edemedim). Hiç planda yokken 2022 yılı içerisinde en kayda değer kararım hem yaşadığım kenti, hem de çalıştığım şirketi değiştirmek oldu.

İşte benim dolu dolu 2023 hedef listem;

• 2. el otomobil satın almak
• teknik / fonksiyonel uzmanlık için öğrenme ve gelișim amaçlı yatırım yapmak
• tribünde spor karșılașmalarını izlemek (hedef 6 maç)
• her gün İK & iș dünyası ile ilgili min. 30 dakika içerik okumak
• her hafta min. 4 gün spor yapmak (koșu, fitness, yüzme)
• her hafta 1 saat İngilizce alışkanlığı için zaman ayırmak (okuma & dinleme)
• blogumda her hafta 1 yazı yayınlamak
• 1 Working Out Loud çemberini tamamlamak
• şirketimi temsilen en az 6 konușma yapmak veya eğitim vermek
• her gün 1 saat gelișim amaçlı video izlemek veya podcast dinlemek
• yurt içinde 1 deniz tatili yapmak
• yurt dıșında 1 kültür turuna çıkmak
• her hafta min. 1 sosyal aktivite & etkinlikte yer almak (örn. sinemada film, konser, tiyatro oyunu, gösteri, oyun bulușmaları, kültürel / tarihi yerlerin keșfi)
• yılda 8 kitap okumak (her gün 10 dakika)
• her gün 20 dakika köșe yazıları okumak
• hafta içi her gün haber bültenlerini takip etmek
• her gün finansal esenlik için "MONAY" aplikasyonunu kullanmak
• derneklerde aktif rol oynamak (PERYÖN, İnsan Kaynakları Meslek Derneği, Fütüristler Derneği)
• diș hekimine kontrol amaçlı gitmek
• check-up yaptırmak
• kıyafet ve kitap bağıșında bulunmak
• her sabah fiziksel egzersiz yapmak
• çevremdeki insanlar için hoș sürprizler yapmak
• mutluluk kavanozu olușturmak
• hafta sonları 2 saat belgesel izlemek
• deprem çantası hazırlamak
• aile ve arkadaşlara düzenli zaman ayırmak

Şimdi sıra sende. Rahatlatıcı bir müzik aç. Kendine sıcak bir içecek koy. Tüm beklentilerini bırak. Hazır olduğunda başla. 

Zenginlerle, zengin olmayanlar arasındaki davranış farkı nedir?

• Zengin "hayatımı ben tasarlarım" diyor; zengin olmayan "hayat bir şekilde oluşuyor" diyor.
• Zenginlerin para ile olan ilişkisi bir şeyi "başarmak"; zengin olmayanların parayla olan ilişkisi "kaybetmemek" üzerine kurulu.
• Zenginler "zengin olmaya" karar veriyorlar; zengin olmayanlar "zengin olmak" istiyorlar.
• Zengin insanlar büyük düşünüyorlar, zengin olmayanların hayal dünyası kısıtlı.
• Zengin insanlar "fırsatlara"; zengin olmayanlar "engellere" odaklanıyorlar.
• Zengin insanlar olumlu düşünen, başarılı kişilerle ilişki kuruyorlar; zengin olmayanlar olumsuz düşünen, başarısız kişilerle.
• Zengin kişiler kendilerini sorunlarından daha büyük hissediyorlar; zengin olmayanlar ise sorunlarının içinde kayboluyorlar.
• Zengin kişiler elde ettikleri sonuçlara (yani performansa) göre ücretlendirilmek; zengin olmayanlar ise harcadıkları zamana göre ücret istiyorlar.
• Zengin olanlar her ihtimali düşünüyorlar; zengin olmayanlar tek ihtimal üzerine odaklanıyorlar.
• Zengin olanlar varlık elde etmek için çalışıyorlar; zengin olmayanlar aylık gelir elde etmek için.
• Zengin olanlar paralarını akıllı yönetmeyi öğreniyorlar; zengin olmayanlar ise paralarını yönetemediklerine inanıyor ve bunu böyle kabul ediyorlar.
• Zengin olanlar paralarını kendileri için çalıştırıyorlar; zengin olmayanlar para için çalışıyorlar.
• Zenginler korkudan ilham alıyorlar; zengin olmayanlar korkunun kendilerini engellemesine izin veriyorlar.
• Zengin olanlar sürekli öğreniyor ve gelişiyorlar; zengin olmayanlar hali hazırda her şeyi bildiklerini sanıyorlar.
• Zengin olanlar uzun dönemli düşünüyorlar; zengin olmayanlar kısa süreli.
• Zenginler fikirler üzerine; zengin olmayanlar ise kişiler ve olaylar üzerine konuşuyorlar.
• Zenginler değişimi kucaklıyorlar; zengin olmayanlar değişimden korkuyorlar.
• Zenginler riskleri hesaplıyorlar; zengin olmayanlar risk almaktan çekiniyorlar.
• Zenginlerin bir çok gelir yolu var; zengin olmayanların ise tek.

Peki siz kendinizi hangisine daha yakın hissettiniz?

Alışkanlıklar & zaaflar

Charles Duhig "Alışkanlıkların gücü" adlı kitabında alışkınlıklarımızı kırmanın ve yerine daha sağlıklı ve işinize yarar yeni tutumlar geliştirmenin üç basamağı olduğunu belirtiyor;

• İşaret
• Rutin
• Ödül

Kilo vermek istediği halde kendini aşırı yemekten alıkoyamayanlar için diyetisyenlerin ilk tavsiyesi; hayatları boyunca fiziksel anlamda en zayıf oldukları günlere ait bir fotoğraf karesi seçip buzdolabına asmaları olur. Eğer böyle bir foto mevcut değilse, hedeflerindeki ince bedeni simgeleyen başka bir görsel seçmelerini isterler. Buzdolabını gören beyin çikolata ve yemek isteğini doğururken, dolabın üzerindeki fotonun amacıysa algıyı şaşırtmaktır.

Bırakamadığınız sigaralar, terk edemediğiniz tatlılar, cayamadığınız kahveler, geri çeviremediğiniz gazlı içecekler... Siz onları bırakmadan onlar sizi bırakacaklar. Ciğerleriniz artık sigara dumanına maruz kalmak istemediğini haykıracak, mideniz gazlı içeceklerinin girişini yasaklayacak. Sinir sisteminiz kafeini reddedecek. Oysa yaşam kaliteniz elden gitmeden "alışkanlık" dediğiniz tekrarlarınızdan vazgeçerek kendi devriminizi yapabilirsiniz. Bu hem sağlığınıza hem de bütçenize fayda getirecektir.

Haydi, hazır yeni yıla girmek üzereyken cesur olun ve zaaflarınızın üstüne gidin. Zaaflarınıza söz geçirin ki cebiniz de bahar dalları gibi yeşillensin.

Zaaflarımın listesi;

1. Cips ve kolasız duramıyorum.
2. Sosyal medya bağımlısıyım.
3. Ayakkabılara dayanamıyorum.
4. ...
5. ...

Siz de kendiniz için böyle bir liste yapabilirsiniz.

Yeni bir alışkanlığı hafızaya yerleştirmek için 21 defa hiç ara vermeden tekrar gerekir. Alışkanlıklar tekrarlanarak kazanılır. Örneğin bir türlü düzenli birikim yapamıyorsanız, arka arkaya 21 ay boyunca birikim yaptığınızda bu sizde bir alışkanlık haline gelecektir. Parayı korkmadan konuşabilmek, bütçe yapmak, tasarruflu yaşamak, para biriktirmek, yatırım yapmak... Bunların her biri aynı diş fırçalamak gibi birer alışkanlıktır. Alışkanlıklar değişebilir. 

Salman Khan'ın laboratuvar okulunu biliyor muydunuz?

Dünyada bir başka eğitim devrimcisi olan ve 21. yüzyıla damgasını vuran Salman Khan'dan bu içeriğimde bahsetmek isterim. Asıl çıkışı dijital / online okul (Khan Academy) ile olmasına rağmen Salman Khan'da biliyor ki "insan insana dokunuşu olmayan, fiziksel insan temasını, iletişimini bütünüyle yok eden, yok sayan bir modelin" yaşama ya da tam anlamıyla yararlı olma ihtimali yok. Bu doğrultuda laboratuvar okulunda öğrenciler özellikle cuma günleri Salman Khan ile sohbet ediyorlar. Sohbet konuları dünyayı değiştirebilecek teknolojiler, kendi kendine giden arabalar, sanal gerçeklik, insan ömrünün uzatılması, robotlar, uzay hakkında olabiliyor. Birlikte her konunun kolaylaştırıcı, zorlaştırıcı tarafları, problem yaratabilecek senaryolar, beklentiler, çözümler üzerinde irdelemeler, düşünce egzersizleri yapıyorlar.

Hemen her konuda yapılan sohbetler okulda geçirilen zamanın önemli bir kısmını kaplıyor. Öğretmenlere düşen en önemli görev, çocukları daha da yaratıcı, farklı düşünmeye yönlendirecek kışkırtıcı, tetikleyici sorular, yorumlar yaparak onların daha fazla, kapsamlı, yenilikçi, inovatif düşünmesine zemin hazırlamak. Sadece gerektiği, duraklandığı, dağınıldığı zaman sohbeti modere etmek, çocukların odaklanmalarına yardımcı olmak. Ama bunları daima doğal ve sınırlamaksızın yapmak. Asla yargılamamak, üstencil davranmamak, onlarla birlikte sohbete dahil olmak.

Okulda sıralar, dizilmeler yok. Sınıflarda, çalışma ortamlarında öğrenciler seviyelere ayrılmaksızın farklı yaş grupları olarak bir arada projeler üzerinden çalışıyorlar. Geleneksel ev ödevi verilmiyor. Öğrenciler kendi ders programlarını kendileri oluşturuyor, günlük ve dönemlik hedeflerini kendileri belirliyorlar. Öğretmenler onlara sadece yardımcı oluyorlar. Okulda sıradan bir günde bazı öğenciler bir fon kağıdına bayraklar ve haritalar çizerek politika konuşurken, bir başka tarafta bir diğer grup Shrek'in tiyatro versiyonunun provasını yapabiliyor. Başka bir odada ise bir çocuk sessizce günlüğüne bir şeyler yazabiliyor.

Bilgiye değil anlam üzerine yoğunlaşılıyor. Bilginin ne anlama geldiği, gelebileceği üzerine odaklanılıyor. Anlamlandırma yeteneği geliştiriliyor. Sadece öğretmenler değil, yaşça büyük öğrenciler de kendilerinden küçüklere ara sıra değil, sürekli mentorluk yapıyorlar. Örneğin büyükler birbirlerine ve küçüklere nazik yaklaşım gösterdiğinde onlar da saygılı davranmaları gerektiğini hissediyorlar.