İmposter fenomeni, bir diğer adıyla sahtekar sendromu, bireylerin kendi başarılarını ve yeteneklerini küçümseyerek kendilerini yetersiz hissetmeleri durumu olarak tanımlanır. Bu durum, başarılarını dış faktörlere veya şansa bağlayan ve "aslında bu kadar iyi değilim, yakında herkes bunu fark edecek" diye düşünen kişiler arasında yaygındır. Peki "İmposter fenomeni" tam olarak nedir, belirtileri nelerdir ve bu durumla nasıl başa çıkılabilir?
"İmposter fenomeni" nedir?
1978 yılında psikologlar Pauline Clance ve Suzanne Imes tarafından tanımlanan "İmposter fenomeni" özellikle yüksek başarı elde eden bireyler arasında sıkça görülür. Bu sendromdan muzdarip olan kişiler başarılarını içselleştirmekte zorlanır ve sürekli olarak başkalarının onları olduğundan daha yetenekli gördüğüne inanırlar.
Belirtileri nelerdir?
"İmposter fenomeni" yaşayan kişilerde aşağıdaki belirtiler sıkça görülür;
1) Başarıları küçümseme: Kişi elde ettiği başarıları şansa, başkalarının yardımlarına veya geçici faktörlere bağlar.
2) Mükemmeliyetçilik: Kişi her zaman mükemmel olmayı hedefler ve en ufak bir hata bile kendisini yetersiz hissetmesine neden olur.
3) Aşırı hazırlık: Kişi yetersiz hissettiği için sürekli olarak aşırı hazırlık yapar ve kendisini kanıtlamaya çalışır.
4) Başarısızlık korkusu: Kişi sürekli olarak başarısız olma korkusu yaşar ve bu da aşırı stres ve kaygıya yol açar.
5) Başkalarının beklentilerini karşılama: Kişi başkalarının beklentilerini karşılayamamaktan korkar ve bu nedenle kendi beklentilerini geri planda tutar.
Kimler daha fazla etkilenir?
"İmposter fenomeni" özellikle aşağıdaki gruplar arasında daha yaygındır;
- Kadınlar: Araştırmalar kadınların erkeklere göre daha fazla "İmposter fenomeni" yaşadığını göstermektedir. Toplumsal beklentiler ve cinsiyet rolleri bu durumun sebeplerinden biridir.
- Başarılı profesyoneller: Yüksek başarı elde eden ve sürekli olarak kendilerini kanıtlama ihtiyacı hisseden profesyoneller bu sendroma daha yatkındır.
- Öğrenciler: Akademik başarının yoğun baskısı altında olan öğrenciler arasında da bu sendrom yaygındır.
"İmposter fenomeni" ile başa çıkmanın bazı etkili yolları şunlardır;
1) Başarılarınızı içselleştirin: Elde ettiğiniz başarıları kabul edin ve kutlayın. Başarılarınızın kendi yetenekleriniz ve çabalarınız sayesinde olduğunu kabul etmek önemlidir.
2) Gerçekçi hedefler belirleyin: Mükemmeliyetçilikten uzak durarak gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirleyin.
3) Kendinizi tanıyın: Güçlü ve gelişime açık yönlerinizi kabul edin. Kendinizi objektif bir şekilde değerlendirmeyi öğrenin.
4) Destek alın: Güvendiğiniz kişilerle duygularınızı paylaşın. Bir mentor veya terapistten profesyonel destek almak da faydalı olabilir.
5) Başkalarıyla kıyaslamaktan kaçının: Kendi başarılarınızı başkalarıyla kıyaslamayın. Herkesin başarı yolculuğu farklıdır.
"İmposter fenomeni" birçok kişinin yaşadığı fakat genellikle farkına varmadığı bir durumdur. Kendi başarılarınızı ve yeteneklerinizi kabul etmek bu sendromla başa çıkmanın ilk adımıdır. Kendinizi sürekli olarak yetersiz hissetmek yerine başarılarınızı içselleştirerek ve kendinize güvenerek daha sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz. Unutmayın, siz başarılarınızın ve yeteneklerinizin tam anlamıyla farkında olmaya değersiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder