Geçen haftaki içeriğimde Imposter fenomeninin bir insanın başarılarını ve yeteneklerini yetersiz görerek kendini sahtekar gibi hissetmesi durumuna değinmiştim. Başarılarını şansa veya dış faktörlere bağlayan bu bireyler içsel bir yetersizlik duygusuyla mücadele ederler. Araştırmacı Dr. Valerie Young'a göre İmposter fenomeninin beş ana türü bulunmaktadır;
1) Mükemmeliyetçi (Perfectionist)
Mükemmeliyetçi türünde olan bireyler her şeyi mükemmel yapma arzusu taşırlar ve en ufak bir hata yaptıklarında büyük bir hayal kırıklığı yaşarlar. Kendilerine çok yüksek standartlar koyarlar ve bu standartları karşılayamadıklarında kendilerini yetersiz hissederler.
Belirtileri nelerdir?
- Detaylara aşırı odaklanma
- En küçük hataların bile kabul edilemez olduğunu düşünme
- Başarılarını yeterli görmeme ve sürekli daha iyisini yapma ihtiyacı hissetme
Başa çıkma yöntemleri nelerdir?
- Hataları öğrenme fırsatları olarak görmek
- Kendine daha gerçekçi hedefler koymak
- Kendine şefkat göstermek ve başarılarını kutlamak
2) Süper insan (Superwoman / Superman)
Bu türdeki bireyler sürekli olarak kendilerini diğerlerinden daha fazla çalışmak zorunda hissederler. Aşırı çalışarak ve her alanda mükemmel olmaya çalışarak içlerindeki yetersizlik duygusunu telafi etmeye çalışırlar.
Belirtileri nelerdir?
- İşkolik olma ve sürekli aşırı çalışma
- Sosyal hayatı ihmal etme
- Başarılarını sürekli olarak sorgulama ve yeterli hissetmeme
Başa çıkma yöntemleri nelerdir?
- Dengeli bir hayat tarzı oluşturma
- Başarıları kabul etme ve takdir etme
- Destek aramak ve gerektiğinde yardım istemek
3) Doğuştan yeteneği olan (Natural genius)
Bu bireyler başarıya doğal yetenekleri sayesinde kolayca ulaşmayı beklerler. Bir şeyde hemen iyi olamadıklarında veya öğrenme sürecinde zorlandıklarında kendilerini yetersiz hissederler.
Belirtileri nelerdir?
- İlk denemede başarılı olamamak yüzünden hayal kırıklığı yaşamak
- Zorlandıkları konuları bırakma eğilimi
- Başarılarını küçümseme ve yeterli görmeme
Başa çıkma yöntemleri nelerdir?
- Öğrenme ve gelişme sürecini benimsemek
- Hataları doğal bir süreç olarak kabul etmek
- Küçük ilerlemeleri kutlamak ve kendine şefkat göstermek
4) Tek kişilik orkestra (Soloist)
Tek başına çalışma ve yardımı reddetme eğiliminde olan bu bireyler her şeyi kendi başlarına başarmak zorunda olduklarını düşünürler. Yardım istemek onlar için yetersizlik işareti gibi gelir.
Belirtileri nelerdir?
- Yardım istemekten kaçınma
- Başkalarına güvenmekte zorlanma
- Her şeyi tek başına yapma isteği
Başa çıkma yöntemleri nelerdir?
- Yardım istemenin güçlü bir davranış olduğunu kabul etmek
- Takım çalışmasının değerini anlamak
- Başkalarından destek almak ve işbirliği yapmayı öğrenmek
5) Uzman (Expert)
Uzman türündeki bireyler yeterince bilgi ve beceriye sahip düşünürler. Sürekli olarak kendilerini geliştirmeye ve daha fazla bilgi edinmeye çalışırlar, çünkü mevcut bilgi ve becerilerinin yeterli olmadığını düşünürler.
Belirtileri nelerdir?
- Sürekli eğitim ve bilgi arayışı
- Yeterince bilgi sahibi olmadığını düşünme
- Uzmanlık alanında bile kendini yetersiz hissetme
Başa çıkma yöntemleri nelerdir?
- Kendi bilgi & becerilerini kabul etmek ve takdir etmek
- Bilgiyi paylaşarak güven kazanmak
- Öğrenmenin sürekli bir süreç olduğunu benimsemek
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder